|
|
|
|
| |
ISPARTA GÜLÜN FAYDALARI
Aşkın,sevginin,mutluluğun ,sevincin, üzüntünün, kısaca her durumun çiçeği gül ; Özellikleri,çeşitlier ve faydaları hakkında bilmek istediğiniz herşey.
Çiçeklerine göre: Yalın kanat, yarim katmerli ve katmerli güller.
Boylarına göre: Bodur, yüksek ve sarılıcı güller.
Çiçeklenme zamanına göre:
Yılda bir çiçek açanlar, yılda birden fazla çiçek açanlar ve yediveren güller diye sınıflandırılmaktadırlar.
Isparta gülü (Rosa damascena): Çok eski bir kültür bitkisi olduğu için mensei belli değildir. Halen Isparta çevresinde bol miktarda yetiştirilmektedir.Isparta veya yağ gülü, Isparta çevresinde, 1,5-2 m aralıkla sıralar hâlinde ekilmektedir. Üretilmesi çelikle yapılır.
Çelikler de kasım ve aralık aylarında ekilir. Ürün ikinci yıldan îtibâren alınmaya baslar. Üçüncü ve dördüncü yaslarda verim en fazladır. Daha sonra bu yaşlı güller kesilerek gençleştirme yoluna gidilir. Gül bahçelerinden gençleştirme sûretiyle 15-20 sene faydalanılabilir.
Yabânî gül (Rosa canina): Memleketimizde oldukça yaygın bir gül çeşididir. 2-3 m yüksekliğinde, pembe veya beyaz çiçekli bir ağaççıktır. Meyveleri parlak kırmızı renktedir. Bu gülün olgun meyvelerini saran, başlangıçta ağızı dar bir bardak seklinde olan çiçek ekseni, çiçek tablası olgunlaşınca etlenip, kırmızı bir renk alır. Bu meyvelere “kuşburnu” adi verilir. Bileşiminde tanen, pektin, vitamin C, sekerler ve organik asitler vardır. Kabız edici, idrar söktürücü olarak, böbrek ve safra taşlarına karşı, C vitamini yönünden zengin olduğu için de bâzı bölgelerde marmelât yapımında kullanılır.
Türkiye’de yetiştiği yerler: Anadolu ve Trakya.
Kullanılan kısımları: Gülün kullanılan kısımları çiçeği, çiçeklerinden elde edilen gülyağı ve gülsuyudur. Çiçekler sabahın erken saatlerinden güneş doğmadan toplanıp gölgede kurutulur. Su buharı ile distilasyona tâbi tutulur. Elde edilen kısmın üst tarafında gül yağı toplanır. Alttaki sulu kısım ise gül suyunu teşkil eder. Genellikle 3000-3500 kg çiçekten, 1 kg gülyağı, 500 kg gül suyu elde edilmektedir.
FAYDALARI : Gül çiçeğinin taç yapraklarında uçucu yağ, tanen, gallik asit, kuarsitrin, siyanin, şeker ve mum vardır. Gülyağı tıbbî bir tesire sahip olmamakla berâber, bilhassa parfümeri ve kozmetik sanâyiinde bâzı pomatlar ile galenik preparatlarin kokusunu değiştirmede çok kullanılır. Antiseptik (mikrop öldürücü) etkisi vardır. Boğaz ve bademcik iltihaplarını giderir. Göz kanlanmaları ve göz nezlesinde etkilidir. Dâhilen ise hafif müshil etkilidir. Gülsuyu,gül yağı, gül reçelleri halk arasında yaygın olarak kullanılır.
- İshali keser bağırsaklara rahatsızlık vermez rahatlatır.
- Suyu ile gargara yapılırsa bademcik rahatsızlıklarını geçirir.
- Antiseptik etkisi vardır. Yaraları temizlemede kullanılır.
- Bayılmayı giderir.
- Ciğeri kuvvetlendirir, kalbe ferahlık verir, dimağı takviye eder.
- Gözler banyo yapılırsa kanlanma ve göz nezlelerine iyi gelir.
Kullanım Şekli :
Çay Hazırlama : Kurutulmuş ve saklanmış taçyapraklarından 2-3 tatlı kaşığı üzerine 1 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle demlendirilerek bir çay hazırlanır. Bu çaydan günde üç kez birer bardak içilir.Göz banyoları ve yaralar için bu çay dıştan uygulanılır.
Benim güzel memleketim, Isparta’da yetiştirilen gülün faydaları saymakla bitmez.
Gülden yapılan ürünler : Gül reçeli, gül konservesi, gül suyu, gül kremi, gül yağı, gül şarabı, gül likörü, gül sabunu gül lokumu
Gül reçelinin yapılışı : 2 su bardağı taze gül taç yapraklarını, 2 bardak şeker ile karıştırın. 1 bardak su ile kısık ateşte 1-2 saat pişirin. İnmesinden biraz evvel yarım limonun suyunu katın. Gül reçeli olarak yiyebilirsiniz. Hafif sindirim sistemi iltihaplarına, romatizma, eklem iltihaplarına iyi gelir.
Gülsuyunun Faydaları
Cilt bakımı, boğaz, ağız iltihapları, sindirim sistemi iltihapları, ishal, saçtaki kepeklenme , eklem iltihaplarında, göğüs hastalıkları, küçük cilt yaraları, burun akıntıları, kesikler, burkulma ve ezikler, ergenlik sivilceleri gibi pek çok derde deva gül suyu. Gül suyu cilt için çok güzel bir toniktir.
Kullanım Şekilleri..
- 4 litre üzüm sirkesi içine 10 avuç kuru gül taç yapraklarını ekleyip karıştırın. 15-20 gün güneşte tutup süzün. Gargara, losyon, makyaj temizleyici olarak kullanabilirsiniz.
- Kavanoza 40 gr gül yaprağı konur. Üstüne 1 litre saf su konur. 7-15 gün güneşte bekletilir. Gerektiğinde gargara, antiseptik olarak, (mikrop öldürücü olarak) hafif boğaz hastalıklarında kullanılabilir.
- 3 çay bardağı gül suyuna 1 çay bardağı vazelin konup merhem yapılır. El, dudak çatlakları için günde 2-3 kere sürülür.
- 4 damla gül yağını saç fırçanıza dökün saçınızı tarayın. saçlarını besleyip canlandıracaktır.
- 1/2 kilo gül yaprağını, 1/2 kilo iç yağ ile karıştırın. 10-15 gün dinlenmeye bırakın. Çok kısık ateşte 10-15 dakika pişirin. Temiz bir merhem elde edene kadar temiz bir tülbentten geçirin. Cildinize sürerek kullanın.
- Vazelinin içine 8 damla gül yağı koyarak el ve cildinize sürebilirsiniz.
- Kadınlarda görülen hafif vajinal akıntılarda genital organlarını gül suyu ile yıkanırsa iyi gelir.
- Saf zeytin yağının içine 10-15 damla gül yağı koyun, vücuda masaj yapın.
- 30gr şampuanın içine 12 damla gül yağı koyun. Karıştırın saç diplerine masaj yaparak yıkayın. Saçı besler, saç kepeklenmesini önler.
- Küvete banyo suyunun içine 11-15 damla gül yağı damlatıp iyice karıştırın. Göze temasını önleyerek içinde 15-20 dakika oturun.
- Ağız yaralarında; uygun bir kavanoza 1 litre su, 50 gram taze gül çiçeği yaprağı konularak, güneşte 1 hafta bekletilerek gerektiğinde kullanılabilecek çok yararlı bir gargara ilacı elde edilir. Fazla kullanılırsa ciğerlere zarar verir. 20 günlük kürler halinde kullanılır.
Gül Yağının Faydaları : Cilde canlılık kazandırarak gerginleştirir, ciltteki doğum lekelerini alır. Makyaj temizliğinde kullanmak için mükemmel bir temizleyicidir. Allerjik ciltler için kullanılabilecek doğal bir üründür. Gül yağı gül suyunun aksine hafif müshil etkisindedir. Kabızlık için doğal bir çare olarak önerilebilir.Göz nezlesine ve kanlanmalarına iyi gelir.
Gül kokusuyla tedavi
Güle bakmayı, koklamayı, reçelini yemeyi seviyoruz ama bilmediğimiz bir yönü var. Güzel gül bizleri tedavi de ediyor. iyibilgi özel
Nasıl olur derken, Isparta’nın şirin bir kasabasında buluverdim kendimi. Rüyada gibi adeta!
Eğirdir gölü bir güzel, gül bahçeleri başka bir güzel, güzel ülkemin her köşesi iyilik ve güzellikle dolu yeter ki görmek istesek!
Ispartanın girişinden itibaren gül kokularıyla karşılıyor sizi. Köyde kaldığınız süre boyunca gül kokusu ile yatıp kalkıyorsunuz.
Cennet ülkemizin “GÜL” diyarı Isparta’da şimdi güller açtı ve hasat zamanı. Gül bahçelerinden yayılan koku insanın ruhunu okşuyor, güller güneş doğmadan toplanmaya başlıyor, gül suyu ve gül yağı üretilen tesise taşınıyor.
Yüceliğin, özelliğin, güzelliğin, sevginin, aşkın, bağlılığın, saflığın, sadakatin, hayatın ve hayatta anlatılamayan duyguların sembolü “GÜL”…
Ona durup bakarsınız, hayran kalırsınız, kokusunu duyunca kanatlanıp uçarsınız…
Her gül kokmaz belki ama duruşunda asalet vardır!
Mevlana Hazretlerinin sesine kulak verip “Gel Ne Olursan Ol Yine Gel” sözüne karşılık yıllar önce ilk ziyaretimde tanıdım gerçek gül kokusunu, Peygamber efendimizin ”S.A.V.” sakalı şerifiyle…
Özel muhafazalı kutunun deliklerinden dışarı sızan o anlatılmaz koku, ruhu aydınlatan, kalbi ferahlatan koku…
Beni “GÜL” aşkıyla gül bahçelerine götürdü!
Gül bahçelerinden topladığım güllerle gül yağı, reçel, sirke, şerbet yapmayı, gül kurusu hazırlamayı öğrendim, güllerin evimize sinmiş güzel kokusuyla uzun zaman huzur bulduk…
Gülün faydaları saymakla bitmiyor
Gülün tarihi çok eskilere dayanır. Gül bitkisinden tıbbi olarak en az 5 bin yıldır faydalanıldığı biliniyor. Eski Mısır, Yunan ve Roma Medeniyetlerinde gülden tıbbi olarak faydalanıldığını biliyoruz.
Osmanlı hekimleri de gülü tıbbi olarak kullanmışlar.
Gül meyvesinden elde edilen ekstreler güçlü bir antioksidandır; kanda serbest radikalleri zararsız hale getirir ve hücre yaşlanmasını önler.
C vitamini, quersitrin ve gallik asit gibi bioflavanoidler ve tanenler bakımından zengin olan bu ekstreler ayrıca çevresel stres faktörlerine karşı bağışıklık sistemini de güçlü tutar. C vitamini dışında A vitamini de içeren gül meyveleri aynı zamanda sağlıklı deri gelişimine de destek olur. Doğal bir lif kaynağı olan pektinler, gül meyvelerinden elde edilen ekstrelerin özellikle mide ve sindirim rahatsızlıkları için de kullanılmasını mümkün kılar.
Taze gül çiçeklerinden üretilen gül reçeli ve gül şurubu da besin değeri yüksek olan gıda maddeleridir. Gül çiçeklerinden damıtılan gül yağı, kendine has gül kokusunu veren uçucu yağ bileşenleri nedeniyle çok pahalı parfümlerin ana ham maddelerinden birisidir. Gül yağı ayrıca antibiyotik etkilidir; patojenik birçok bakteri üzerinde öldürücü etkisi vardır.
Damıtma sırasında yan ürün olarak elde edilen gül suyu kozmetikte cilt bakım toniği,
geleneksel tıpta ateş düşürücü (anti-inflammatory), antiseptik ve mide rahatsızlıklarını giderici, gıda endüstrisinde koku ve tat verici olarak (örneğin güllaç ve gül lokumu üretiminde) yaygın şekilde kullanılmaktadır. Gül yağı katılarak hazırlanan gül sirkesi hem iyi bir ateş düşürücü, hem de ağrı dindiricidir.
Mustafa Kemal Atatürk'ün karaciğer ve karın ağrılarına karşı, Kılıç Ali Paşa'nın annesi tarafından gönderilen gül sirkesi çok iyi gelmiştir.
Botanik Bilgi : Gülgiller familyasının örnek bitkisidir.Pek çok gül türünün anayurdu Asya’dır. Ama gösterişli çiçekleri nedeniyle neredeyse tüm dünyada yaygın şekilde yetiştirilmektedir.
Türkiye’de yetişen 25 kadar yabani türü vardır. Oysa, kültür bitkisi olarak yetiştirilen türleri çok daha fazladır. Rosa cinsinden 100 kadar türü olan ve genelde kışın yapraklarını döken, çokyıllık dikenli çalı, ağaççık ya da tırmanıcı bitkilerin adı Gül’dür.
Gülün, yuvarlak kesitli yeşil renkli gövdesi, yoğun biçimde dikenlerle kaplıdır. Almaşık dizili, hafif tüylü ve oval biçimli yapraklarının kenarları dişlidir. Bir yaprak sapında 3 ila 7 yaprakçık bulunur. Bitkinin, ilkbahardan başlayarak sonbahara kadar zaman zaman açıp biten beyaz, pembe, kırmızı, turuncu ve sarı çiçekleri vardır. Ancak, süs bitkisi olarak çok renkli ve katmerli türleri de yetiştirilmiştir. Güneşli, yarı gölgeli ama rüzgarsız yerleri; suyu iyi akıntılı, killi ve bitek toprakları seven gül, tohumuyla ve daha çok gövde çelikleriyle çoğaltılır.
Isparta, Yağ ya da Şam gülü denilen (R. de mascena) gibi bazı güzel kokulu gül türlerinin çiçeğinin taçyapraklarında uçucu yağ (gül yağı), tanen, gallik asit, kuersitrin, anthosyanin ve diğer bazı yağlar bulunur. Böyle güzel kokulu gül yaprakları bazı yerlerde salata ve pastalara konulur. Şurubu, sirkesi, reçeli yapılarak tüketilir. Gene bu taçyapraklarının damıtılmasıyla elde edilen gül yağı, parfümeri endüstrisinde yoğun şekilde kullanılır. Türkiye’nin tarımda önemli bir dışsatım ürünüdür.
Bilinen Bileşimi : Geraniol, rodino, eugenol citronel, feniletilalkol, tanen, pektin, gallik asid, anthocyanin, quercitrin, nikotinamid.
Özellilleri : Antiseptik / mikrop öldürücü.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| | |
